November

Hand- en motorisch gereedschap winterklaar maken

Winter betekent niet alleen rust voor de tuin, maar ook een beetje voor de tuinman. Hoewel … er zijn altijd wel klusjes te doen. Berg bijvoorbeeld je maai- en snoeigereedschap veilig op, zowel het motorische (grasmachine, kettingzaag, heggenschaar, …) als het handgereedschap (kantensnijder, knipschaar, …). Controleer welk gereedschap er geslepen moet worden zodat alles in het voorjaar weer piekfijn klaarligt!

Benzinemachines: maak de brandstoftank leeg en breng eventuele resten naar het containerpark. Draai de motor stationair totdat hij zonder benzine valt en reinig de filters. Maak het carter van de grasmaaier schoon en vet in.
De snijbladen van de verschillende machines moeten geslepen worden. Maak ze schoon en smeer ze in met speciale olie (voor kettingzagen).
Houten handvaten moet je, net zoals de metalen messen, fijn schuren, invetten en droog opbergen.
Ook batterijen en accu's berg je 's winters beter op. Lees de onderhoudsinstructies voor de juiste manier van opslag per type.

Heb je nog tijd over? Controleer dan ook alle bloempotten en sorteer je voorraad zaden (bewaar ze op een droge plek), meststoffen en behandelingsproducten.

Klik hier om te weten te komen hoe je een acccu op de juiste manier opbergt.

Ontdek hoe je best tuingereedschappen en -machines tijdens de winter kan opbergen.

Lees hier welke onderhoudstaken we tijdens de winter uitvoeren.

Een bodem vol leven, dé sleutel voor prachtige planten

Door een heleboel biologische processen draagt het verborgen ondergrondse leven bij tot een gezonde plantengroei. Het principe is vergelijkbaar met de darmflora in ons darmstelsel: ook daarvan moeten we de bacteriële flora in stand houden. De conclusie luidt hetzelfde: een goed gevoede plant ontwikkelt zich harmonieus, en is beter bestand tegen aanvallen, parasieten en ziekten.

Het behoud van de bodemkwaliteit is dan ook een belangrijke taak van elke tuinman. Enkele tips:

Het is beter om de grond oppervlakkig los te maken dan diep om te spitten. Dit verstoort immers de activiteit van de anaerobe bacteriën die zich ontwikkelen waar geen zuurstof is.
Voeg organisch materiaal toe want dat levert voeding voor bacteriën, schimmels en diverse wormen (waaronder de waardevolle regen- of aardwormen). Die zijn namelijk druk in de weer met composteren en voorzien zo je planten van voedingsstoffen in de juiste vorm.
Een correcte vochtigheidsgraad garandeert het evenwicht van al die nuttige ondergrondse populaties.

Kortom, zorg eerst voor een vruchtbare bodem die in goede conditie verkeert, en stort je daarna pas op het kweken van planten.

Tijd om te planten! Ja, maar...

In november schiet alle hout wortel, maar volg bij het planten wel enkele regels als je in het voorjaar planten wil bewonderen die in topvorm zijn.

Beknibbel niet op de diepte van het plantgat: het moet minstens anderhalve keer dieper en breder zijn dan de kluit. Maak de grond tegen de zijkanten wat los en leg onderin een drainerende laag zoals bijvoorbeeld grind. Vul het gat opnieuw met de grond vermengd met potgrond of compost. Het zand dat je uit de diepte hebt gehaald, hergebruik je beter niet want het bevat veel minder voedingsstoffen.
Plant alleen soorten die zijn aangepast aan het klimaat in je streek. Zo niet kunnen ze bezwijken onder een te strenge winter. Niet alleen de koude kan dodelijk zijn; veel planten verdragen ook geen vocht in de winter.
Valt er geen regen in de dagen na het planten? Geef dan water, maar overdrijven niet. De wortels kunnen immers rotten door te veel water. Ze mogen echter ook niet helemaal uitdrogen. Pas op voor een schrale, koude wind: die heeft een uitdrogend effect, zelfs bij een grijze hemel.

Bescherming tegen de koude

De tussenseizoenen, zowel de lente als de herfst, zijn altijd delicaat in de tuin. Je moet immers rekening houden met de verschillende parameters die de goede ontwikkeling van de planten beïnvloeden: vochtigheid, wind, koude, …

Alles draait om evenwicht en de juiste keuze van de planten. "De juiste plant op de juiste plaats" getuigt van gezond verstand. Maar als je soorten hebt geplant die minder geschikt zijn voor je klimaat dan moet je ze beschermen tegen de koude en tegelijk een goede vochtigheid in stand houden, zonder overdaad. Vliesdoeken zijn efficiënt, vooral tegen de koude wind. Ze beschermen de planten nauwgezet tegen vorst. Maar ze bevorderen ook de condensatie en de ontwikkeling van paddenstoelen. Vergeet dus niet om te verluchten tijdens zachtere dagen. Opgelet: ook op mooie, zonnige dagen kunnen de temperaturen onder het vriespunt dalen. De bescherming van de basis van planten die geen kou verdragen met een dikke matras van bladeren of stro is ook efficiënt, maar verwijder ze in het voorjaar vrij snel want ze zijn een ideale voedingsbodem voor slakken en kleine knaagdieren die dol zijn op jonge scheuten.

Zelfs als het koud is, mag je niet vergeten de potheesters regelmatig water te geven. Wind en vorst zijn immers twee factoren die de droge lucht bevorderen.

6 tips om je planten tegen vorst te beschermen? Klik hier om verder te lezen.

Wat als het droog is?

In de nazomer is er nog vaak een tekort aan water en kleine regenbuitjes bevochtigen de bodem niet volledig tot in de diepte. Het is dus niet het goede moment om te gaan planten.

Houd vooral de potplanten in de gaten, en zeker de heesters die snel dorst hebben, vooral omdat de wind ze vaak uitdroogt.

Hoewel het planten van voorjaarsbloeiende bollen niet wordt beïnvloed door de droogte van de grond, vereisen vaste planten en groenblijvende heesters een vochtige grond voor een nieuwe groei. Laat in de bloembedden de winterharde planten hun levenscyclus voltooien voor je de bladeren verwijdert. Wanneer sommige heesters op het verkeerde moment knoppen vormen of zelfs bloeien kan je alleen maar wachten tot de eerste vorst komt om de sapstroom te blokkeren en de vegetatie te stoppen. Het korter worden van de dagen volstaat eigenlijk niet om de planten rust op te leggen; we moeten ook rekenen op lagere temperaturen. Wees dus geduldig, de herfstregen zal uiteindelijk wel komen.

Wanneer plant je best een fruitboom?

In november planten we fruitbomen met blote wortels in een periode van vegetatieve rust. In gebieden met zeer natte winters geven sommige boomkwekers er de voorkeur aan om rond februari/maart te planten en zo wortelrot te voorkomen. Het volstaat dan dat je de eerste zomer aandachtiger begiet want de wortelvorming zal minder diep zijn.

Als je je afvraagt welke fruitboom je moet planten, weet dan dat de keuze van de variëteit afhankelijk is van de kwaliteit van de bodem, het klimaat en de blootstelling. De kwekerij zal je adviseren op basis van de behouden onderstam, lokale variëteiten en bestuivers in de omgeving. Behalve in geval van zelfcompatibele rassen natuurlijk. Het is goedkoper om een fruitboom van één jaar te kopen (een eenjarige geënte boom) die je moet snoeien om hem te vormen, terwijl de al gevormde bomen duurder zijn, maar al hun hoofdtakken en hun definitieve vorm tonen.

Hoe plant je een fruitboom? Het plantgat moet even breed als diep zijn, met goed losgemaakte wanden en onderaan een drainagelaag. Zet de steunpaal langs de boom en plaats de boom zodanig dat de griffelkroonzwelling gelijkligt met de grond. Begiet.

Heesters planten

November is traditioneel de maand om te planten! Maar haast je niet, want er moet aan alle voorwaarden voldaan zijn om deze delicate stap van de wortelvorming, en dus het herstel, te optimaliseren.

Maak een onderscheid tussen de bomen en heesters die je met kluit hebt gekocht in een pot: ze verkiezen een goed gedraineerde grond zodat hun wortels in de winter niet verstikken door te veel water. Je moet er ook op toezien dat de grond vochtig blijft, wat niet het geval is in alle streken. De planten die je als wortelgoed hebt gekocht, zijn nu in rust en moeten geplant worden in omstandigheden die voorkomen dat de wortels uitdrogen. Dompel ze daarom onder in mestaarde om ze te beschermen. En vergeet vooral deze basisregel niet: de kuil moet minstens anderhalve keer groter zijn dan het wortelvolume, zowel in de breedte als in de diepte. Vul aan en stamp de grond goed aan. Begiet tot slot royaal met water om de luchtzakken in de grond weg te werken.

Wat doe je met dorre bladeren?

De herfst is de periode waarin je je tuin moet onderhouden en schoonmaken om hem voor te bereiden op de winter. Maar dat roept een aantal vragen op: moeten we de dorre bladeren bij elkaar vegen? En waarom? Onthoud dat de bladeren weliswaar een beschermende laag vormen aan de voet van bepaalde kouwelijke planten, maar dat het toch aanbevolen is om ze regelmatig van het gazon en de meeste planten te halen. Ze beroven hen immers van licht en houden een overmatige vochtigheid in stand.

Voor je de dorre bladeren met een schop verzamelt, kan je het werk gemakkelijker maken door ze in stapels te groeperen met behulp van een bladblazer. Of je nu op zoek bent naar een accu-, elektrische of benzinebladblazer, kies een model met een goed vermogen dat zelfs natte bladeren die aan de grond of het gras kleven, kan losmaken. Gebruik de bladblazer ook in de bedden: zo verwijder je dorre bladeren en puin zonder de planten te vertrappelen of te beschadigen. Sommige bladblazers van STIHL zijn ook beschikbaar als bladzuigers.

Hoe zaag je brandhout?

Wil je je eigen brandhout maken? Hier zijn enkele tips die je leren hoe je je brandhout in de beste omstandigheden kunt zagen.

• Allereerst is het wenselijk om begeleid te worden door een ervaren persoon en om rekening te houden met de veiligheidstips van STIHL. Vergeet dus zeker de persoonlijke beschermingsmiddelen niet: bril, helm, broek of tuinbroek met snijbescherming.
• De ideale hakperiode voor brandhout is tussen de maanden oktober en februari/maart. Winterhout zonder sap droogt sneller uit en biedt je een betere thermische effectiviteit.
• Gebruik voor het zagen van houtblokken met een kleine diameter een zaagbok voor een stabiele ondersteuning. Maak het stuk hout vast op de zaagbok met een rubberen riem of een ketting.
• Voor grote stukken hout bestaan er verschillende technieken. Klik hier om ons artikel hierover te lezen.

Houd er rekening mee dat het hout na het zagen minimaal anderhalf jaar moet drogen voor je het kan aanwenden. De houtblokken moeten een jaar buiten drogen (afgedekt om ze te beschermen tegen de regen) en daarna nog zes maanden binnen voor je ze kan gebruiken om een haardvuur te maken!

Lees ook: Zaag zelf je brandhout met een kettingzaag